Neej Neej Mazya Baala.

Hello Friends, today's lullaby is one of the old lullaby written in 1897..

निज नीज माझ्या बाळा

बा नीज गडे नीज गडे लडिवाळा निज नीज माझ्या बाळा ॥ ध्रु ॥
रवी गेला रे सोडुनी आकाशाला । धन जैसे दुर्भाग्याला ।।
अंधार वसे चोहिकडे गगनात । गरिबांच्या जेवी मनात ।।
बघ थकुनी कसा निजला हा इहलोक । मम आशा जेवी अनेक ।।
खडबड हे उंदिर करिती । कण शोधायाते फिरती ।
परी अंती निराश होती । लवकरी हेही सोडतील सदनाला । गणगोत जसे आपणाला ।। २ ।।

बहू दिवसांच्या जुन्या कुडाच्या भिंती । कुजुनी त्या भोके पडती ।।
त्यांमधुनी त्या दाखविती जगताला ।दारिद्य्र आपुले बाळा ।।
हे कळकीचे जीर्ण मोडके दार । कर कर कर वाजे फार ।।
हे दुःखाने कण्हुनी कथी लोकांला । दारिद्य्र आपुले बाळा ।।
वाहतो फटींतून वारा । सुकवीतो अश्रूधारा ।
तुज नीज म्हण सुकुमारा । हा सूर धरी माझ्या ह्या गीताला । निज नीज माझ्या बाळा ॥ ३ ॥

जोवरती हे जीर्ण झोपडें अपुले। दैवाने नाही पडले ।।
तोवरती तू झोप घेत जा बाळा । काळजी पुढे देवाला ।।
तद्नंतरची करू नको तू चिंता । नारायण तुजला त्राता ।।
दारिद्य्र चोरिल कोण? । आकाशा पाडिल कोण? ।
दिग्वसना फाडिल कोण? । त्रैलोक्यपती आता तुजला त्राता । निज निज माझ्या बाळा ॥ ४ ॥

तुज जन्म दिला सार्थक नाही केले । तुज काही न मी ठेविले ।।
तुज कोणी नसे, छाया तुज आकाश । धन दारिद्य्राची रास ।।
या दाही दिशा वस्त्र तुला सुकुमारा । गृह निर्जन रानीं थारा ।।
तुज ज्ञान नसे अज्ञानाविण काही ।भिक्षेविण धंदा नाही ।।
तरी सोडुं नको सत्याला । धन अक्षय तेच जिवाला ।
भावें मज दीनदयाळा । मग रक्षिल तो करुणासागर तुजला । निज नीज माझ्या बाळा ॥ ५ ॥
कवी - दत्त (रचना : सन १८९७)

Halu Haalvite Paalanyala

This is another Marathi Lullaby. May be read by many of you, this one is written by a Famous Poetess Shirish Pai.

हळु हालवितें पाळण्याला
माझ्या मोगरीच्या फुला
माझ्या नवसाच्या बाळा
जो जो रे जो जो ॥ ध्रु ॥

तुझ्यासाठीं मागितलें
रुप सूर्याचें आगळें
हासूं चंद्राचें मोकळें
माझ्या नवसाच्या बाळा
जो जो रे जो जो ॥ १ ॥

वर्षें किती वर्षांपाठीं
थांबलें मी तुझ्यासाठीं
आतां धन्य माझी ओटी
माझ्या नवसाच्या बाळा
जो जो रे जो जो ॥ २ ॥

नीज सुखांत साजिरा
माझ्या डोळ्यांचा पाहारा
अमंगलाला ना थारा
माझ्या नवसाच्या बाळा
जो जो रे जो जो ॥ ३ ॥

Nimbonichya zadamage chandra

निंबोणीच्या झाडामागे, चंद्र झोपला ग बाई
आज माझ्या पाडसाला, झोप का ग येत नाही
(निंबोणीच्या झाडामागे, चंद्र झोपला ग बाई )- 2 ॥ ध्रु ॥

(गाय झोपली गोठ्यात, घरट्यात चिऊताई )- 2
परसात वेलीवर, झोपली ग जाइ जुई
(मीट पाकळ्या डोळ्यांच्या )- 2, गाते तुला मी अंगाई ॥ १ ॥
आज माझ्या पाडसाला, झोप का ग येत नाही

The next two stanzas are related to the situations in movie. These doesnt come in the general lullaby singing.
The original song was written of seven stanzas in which mom sings for a new born baby girl till she goes with her prince after marriage.
That original song - may be some other time.

(देवकी नसे मी बाळा, भाग्य यशोदेचे भाळी )- 2
तुझे दुख घेण्यासाठी, केली पदराची झोळी
(जगावेगळी ही ममता ) - 2, जगावेगळी ही अंगाई ॥ २ ॥
आज माझ्या पाडसाला, झोप का ग येत नाही

रित्या पाळण्याची दोरी , उरे आज  माझ्या  हाती
स्वप्ना  एक  उधळून  गेले , माय  लेकराची  नाती
हुंदका  गळ्याशी  येत , गावू  कशी  मी  अंगाई ॥ ३ ॥
आज  माझ्या  पाडसाला , झोप  का  ग  येत  नाही

Neej maazya Nandlala re

Famous marathi Lullaby sung by Lata Mangeshkar, written by Mangesh Padgaonkar and music is composed by Shrinivas Khale.

मंगेश पाडगावकरांनी लिहिलेली आणि लता मंगेशकरांनी गायलेली ही प्रसिद्ध अंगाई. या गाण्याचा साज होता श्रीनिवास खळे यांचा.


नीज माझ्या नंदलाला, नंदलाला रे ॥ ध्रु ॥

शांत हे आभाळ सारे, शांत तारे, शांत वारे
या झर्‍याचा सूर आता मंद झाला रे ॥ १ ॥

झोपल्या गोठयात गाई, साद वा पडसाद नाही
पाखरांचा गलबला ही बंद झाला, बंद झाला रे ॥ २ ॥

सावल्यांची तीट गाली, चांदण्याला नीज आली
रातराणीच्या फुलांचा गंध आला, गंध आला रे ॥ ३ ॥

नीज रे आनंदकंदा, नीज रे माझ्या मुकुंदा
आवरी या घागर्‍यांचा छंदताला, छंदताला रे ॥ ४ ॥




Here is the Audio link for the complete song....

music @ dhingana.com

Kar Aata Gai Gai

This is another Marathi Lullaby.. This is also easy to sing due to the rhythmic four line composition. This is written by Shanta Shelke and music composed by Shrinivas Khale and is sung by Sushama shreshtha.

कर आता गाई गाई
तुला गाते मी अंगाई
आज माझ्या बाहुलीची
झोप कोणी नेली बाई ॥ ध्रु ॥

बोळ्क्याची उतरंडी
लुटुपुटीची चूल
आवरले आहे बाई
आता कुठे घरकुल ॥ १ ॥

काम सारे उरकता
थकला ग माझा जीव
नको चालु तु ही राणी
येऊ दे ग जरा कीव ॥ २ ॥

नीज नीज लडीवाळे
नको रडू देते झोका
उभा बागुल दाराशी
सांग त्यासी बोलावू का ॥ ३ ॥

music @ dhingana.com

Guni Baal Asa

Hello Friends,
Today's Marathi Lullaby is a very famous song sung by Lata Mangeshkar and music composed by Pandit Hridaynath Mangeshkar, Lyrics by Govindagraj. This is song from Album, Shivkalyanraja. Jijabai, Great Mother, sings this song for Raja Shivaji stating him the forthcoming problems on Marathi Swarajya.

गुणी बाळ असा जागसि कां रे वांया । नीज रे नीज शिवराया ॥ ध्रु ॥

अपरात्री प्रहर लोटला बाई । तरि डोळा लागत नाहीं ॥

हा चालतसे चाळा एकच असला । तिळ उसंत नाहीं जिवाला ॥

निजवायाचा हरला सर्व उपाय । जागाच तरी शिवराय ॥

चालेल जागता चटका

हा असाच घटका घटका

कुरवाळा किंवा हटका

कां कष्‍टविसी तुझी सांवळी काया । नीज रे नीज शिवराया ॥१॥

ही शांत निजे बारा मावळ थेट । शिवनेरी जुन्नर पेठ ॥

त्या निजल्या ना तशाच घाटाखालीं । कोंकणच्या चवदा ताली ॥

ये भिववाया बागुल तो बघ बाळा । किति बाई काळा काळा ॥

इकडे हे सिद्दि-जवान

तो तिकडे अफझुलखान

पलिकडे मुलुख मैदान

हे आले रे तुजला बाळ धराया । नीज रे नीज शिवराया ॥२॥

Enjoy the Original Song in an excerpt from Album Shivkalyan Raja.

Halke Halke Jojawa

हलके हलके जोजवा
बाळा गाऊ कशी अंगाई या चित्रपटातील हे प्रसिद्ध गीत. आपल्याकडे बऱ्याच वेळा बाराशाच्या प्रसंगाला हे चित्रपट गीत गायले जाते. अर्थात यातले फक्त पहिले कडवे ही तुम्ही तुमच्या बाळाला झोपवताना गाऊ शकता.

हलके हलके जोजवा, बाळाचा पाळणा
पाळण्याच्या मधोमध फिरतो खेळणा ॥ ध्रु ॥

सजली गं मऊ मऊ, मखमालीची शैय्या
निजली गं बाळाची, गोरी गोरी काया
बाळ रुपडे देवाचे, भुलविते लोचना ॥ १ ॥

खेळवा लाडानं, गोपा बायांनो
गोविन्द घ्या गोपाल घ्या म्हणा सयांनो
नाव ठेवा नवसाचं, हां राजा देखणा ॥ २ ॥

कुर्र करा कानात, हळूच भेटा गं
बारश्याचा सोहळा, घुगर्‍या वाटा गं
आज बाई इंद्राचा दरबार ठेंगणा ॥ ३ ॥

या गाण्याची व्हिडीओ लिंक खाली देत आहे.

Bala mazya neej na!!

बाळा माझ्या नीज ना....
This is a marathi lullaby (Angai). This was written by famous poetess Shanta Shelke and is sung by Asha Bhosale. Music is by Hemant Bhosale.

एक भावनाशील कवयत्री शांता शेळके यांचे हे गीत. गायलेले आहे आशा भोसले यांनी तर गाण्याचा साज आहे हेमंत भोसले यांचा. रात्र झाली तरी बाळाला का अजुन नीज आली नाही या विचाराने काळजी करणारी आई या गाण्यात आपल्याला दिसते. गाणे तसे फार कठीण नाही. चित्रपटातील गाण्यासारखी चाल असल्याने लवकर पाठ होईल. बघा प्रयत्न करून.

जो जो गाई अंगाई गाते,
बाळा माझ्या नीज ना ॥ ध्रु ॥

ज्योत मंदावली,
पेंगते साऊली
पानोपानी वारा हलेना,
बाळा माझ्या नीज ना ॥ १ ॥

पाऊलचाळा, घुंगूरवाळा,
का नीज नाही राजा तुला
इवल्या पापण्या शिणल्या ना,
बाळा माझ्या नीज ना ॥ २ ॥

डोळे फुलाचे मिटले गं बाई,
ओठांत दाटून ये जांभई
बाळास माझ्या आता निजू द्या,
काऊ चिऊ या सारे उद्या
बाळा माझ्या नीज ना ॥ ३ ॥

Aali Bagh Gai Gai

This is a famous marathi Lullaby. Its written by famous poetess Shanta Shelake and is sung by Suman Kalyanpurkar. Might seem a loooonngggg poem, but its very easy to remember due to 4 line stanzas and the rhythmic wordings.

आली बघ गाई, गाई
शेजारच्या अंगणात
फुललासे निशिगंध
घोटाळली ताटव्यात

आली बघ गाई, गाई
चांदण्यांचे पायी चाळ
लाविले का अवधान
ऐकावया त्यांचा ताल

आली बघ गाई, गाई
लावी करांगुली गाली
म्हणून का हासलीस
उमटली गोड खळी

आली बघ गाई, गाई
लोचनांचे घेई पापे
म्हणून का भारावले
डोळे माझ्या लाडकीचे

आली बघ गाई, गाई
काढीतसे लांब झोका
दमलीस खेळूनिया
झाक मोतियांच्या शिंपा

---- कवियत्री शांता शेळके आणि गायिका सुमन कल्याणपूरकर

Chandoba Chandoba

Hello friends,
Today's song is a very popular song related to Moon and has been sung since generations I think. Probably that was the attraction in no television world.. :)
though we also sing the same song for our children.
Moon is considered as brother by ladies and often introduced as Mama to children. This song about children singing to an upset moon, they coax him to come from his hide out and eat.


परंपरेने पिढ्यां पिढ्या आपण चांदोबाचे गाणे म्हणत आलो आहोत। ह्या चांदोबाला कधी आपणच झाडामागे दडवले तर कधी त्याला अगदी उपाशी सुद्धा ठेवले... कॉम्प्यूटरचा ज़माना आला तरी आपले हे चांदोबा प्रेम अबाधित आहे .

चांदोबा चांदोबा
भागलास का?

लिंबोणीच्या झाडामागे
लपलास का?

लिंबोणीचं झाड करवंदी
मामाचा वाडा चिरेबंदी

मामाच्या वाड्यात येऊन जा
तुपरोटी खाऊन जा

तुपात पडली माशी
चांदोमामा राहिला उपाशी !!!

ह्या प्रसिद्ध बडबड गीताचे आधुनिक गाण्याचे रूप निदान मलातरी youtube वर ऐकेपर्यन्त माहीत नव्हते। चांदोबाच्या ह्या नव्या बडबड गीताची व्हिडीओ लिंक तुमच्यासाठी...

Angai Geet

अंगाई गीते (Lullaby songs)

 लहान मुलांना झोपवण्याच्या उद्देशाने जी गाणी म्हटली जातात त्यांना अंगाई गीते म्हणतात. हा बालगीतांचाच एक प्रकार आहे. ही गीते केवळ भारतापुरतीच मर्यादित नसून सर्व जगभर ती प्रचारात आहेत. आई मुलाला पाळण्यात ठेवून किंवा मांडीवर घेवून त्याला झोपवते, म्हणूनच यांना पाळणागीते असेही म्हणतात.

अशा गीतांची रचना लहान, साधी, लयबध्द व नादमधुर असते. यांत वर्णनाची पुनरावृत्तीही असते. देवांनी आपल्या मुलांचे संरक्षण करावे म्हणून त्यात कित्येक देवतांची नावे घालण्याचीही  पद्धत आहे.

बाळाचे रूपवर्णन, त्याचा खेळ, त्याचे छंद, त्यःचे न्हाणे, जेवणे, अलंकार असे विषयही अंगाई गीतांत येतात. चांदोबा व मामा अशा गीतांमधून पुष्कळ ठिकाणी आढळतात. हा मामा नेहमी खंडणी असतो, त्याचा वाडा चिरेबंदी असतो, तो तालेवारही असतो. बाळाची अनेक कौतुके तो पुरवतो.

आणखी एक वर्णन म्हणजे बाळाच्या पाळण्याचे. हा पाळणा मामाने दिलेला असतो. तो चंदनी लाकडाचा असतो त्याला निरनिराळी रत्ने जडवलेली असतात व त्याची दोरी रेशमाची असते. बाळ झोपेनासा झाला कि कित्येकदा त्याला बागुलबुवाचे भयही दाखवलेले असते. जटाधारी गोसाव्याला ही बोलावले जाते. कित्येक अंगाई गीतांत काऊ, चिऊ, तांबु गाय यांनाही आमंत्रण असते.

अंगाई गीतांचाच आणखी एक आदर्शात्मक प्रकार असतो. त्यात आपल्या बाळाने राम व्हावे, कृष्ण व्हावे अशी आकांक्षा व्यक्त केलेली असते.
मराठी लोकसाहित्यात अंगाई गीते म्हणून रचलेल्या अनेक ओव्या पूर्वी घराघरातून ऐकायला मिळायच्या. त्यातल्या काही ओव्या अशा :-

अंगाई मंगाई | डोळा नये नीज ||
बाळाला ग ओज | पाळण्याची ||
ये तू ग गायी | खाग तू ग कोंडा ||
बाळाच्या भुकेला | दूधमांडा ||
येग तू ग गायी | चरोनी भरोनी ||
दावया बांधुनी | दूध काढू ||
बाळ माझा खेळे | आंगणीच्या पेळे ||
दिपती ग डोळे | सखियांचे ||