Ashtavakra Geeta - Adhyay 13

अध्याय १३ :- यथासुखम

XIII Yathasukham - Transcendent Bliss
Janaka, having been instructed by Ashtavakra in Chapter One to “be happy,” reports that he indeed is.
 
॥ जनक उवाच ॥

अकिंचनभवं स्वास्थं कौपीनत्वेऽपि दुर्लभं ।

त्यागादाने विहायास्मादहमासे यथासुखम् ॥१॥

जनक म्हणाला
सर्व विषयांबद्दलच्या आसक्तीचा साक्षी वृत्तीनें जो सहजगत्या त्याग घडला व त्यामुळें चित्ताला जी स्थिरता आली ती भगवीं वस्त्रें धारण करणार्‍या संन्याशालाही दुर्लभ आहे. त्यामुळें साक्षी वृत्तींत राहून, गृहण व त्यागाची आसक्तीही संपली व मी आत्मानंदांतच उरलों. ॥१॥
Janaka said:

1. The inner freedom of having nothing is hard to achieve, even with just a loin-cloth, but I live as I please abandoning both renunciation and acquisition.

कुत्रापि खेदः कायस्य जिह्वा कुत्रापि खेद्यते ।

मनः कुत्रापि तत्त्यक्त्वा पुरुषार्थे स्थितः सुखम् ॥२॥

कुठें कर्मकांडानें शरीर शिणलें आहे, कुठें पाठ-पाठांतरानें वाणीला शीण आला आहे, तर कुठें मनन-चिंतनानें मन मरगळून गेलें आहे हें पाहून या सर्वांचा त्याग करुन मी निर्धारानें आत्मानंदांत राहिलों आहें. ॥२॥
2. Sometimes one experiences distress because of one's body, sometimes because of one's tongue, and sometimes because of one's mind. Abandoning all of these in the goal of being human I live as I please.

कृतं किमपि नैव स्याद् इति संचिन्त्य तत्त्वतः ।

यदा यत्कर्तुमायाति तत् कृत्वासे यथासुखम् ॥३॥

शरीरादींनीं होणारीं कर्में आत्मा करीत नसतो हें जाणून घेतल्यानें मी सहजप्राप्त कर्में अलिप्त राहून, साक्षीभावानें करुनही मी आपल्या सुख ’स्व’रुपांतच राहातों. ॥३॥
3. Recognising that in reality no action is ever committed, I live as I please, just attending what presents itself to be done.

कर्मनैष्कर्म्यनिर्बन्धभावा देहस्थयोगिनः ।

संयोगायोगविरहादहमासे यथासुखम् ॥४॥

ज्याला देहासक्ति आहे त्यालाच कर्म करण्याची अथवा न करण्याचीं बंधनें असतात पण देह राहो किंवा जावो अशा माझ्या अवस्थेमुळें मी सहजसुखांत असतों. ॥४॥
4. Mystics who identify themselves with bodies are insistent on fulfilling and avoiding certain actions, but I live as I please abandoning attachment and rejection.

अर्थानर्थौ न मे स्थित्या गत्या न शयनेन वा ।

तिष्ठन् गच्छन् स्वपन् तस्मादहमासे यथासुखम् ॥५॥

लौकिक व्यवहार म्हणजे चालणें, फिरणें, बसणें, उठणें यांपासून अभिमानरहित झाल्यानें मला लाभ अथवा हानि नाहीं. त्यामुळें मी झोपलेला असो, बसलेला असो वा फिरत असो, या क्रियांमुळें माझी आत्मानंद अवस्था मोडत नाहीं. ॥५॥
5. No benefit or loss comes to me by standing, walking or lying down, so consequently I live as I please whether standing, walking or sleeping.

स्वपतो नास्ति मे हानिः सिद्धिर्यत्नवतो न वा ।

नाशोल्लासौ विहायास्मदहमासे यथासुखम् ॥६॥

सारीं कर्में सोडून मी झोपलों तरी माझी कांहीं हानि होत नाहीं, किंवा कर्मे करुन मला कांहीं प्राप्त करण्याची कामना नाहीं. त्यामुळें लाभहानीचा विचारच नसल्यानें मी सहजसुखांत असतों. ॥६॥
6. I lose nothing by sleeping and gain nothing by effort, so consequently I live as I please, abandoning loss and success.

सुखादिरूपा नियमं भावेष्वालोक्य भूरिशः ।

शुभाशुभे विहायास्मादहमासे यथासुखम् ॥७॥

निरनिराळ्या परिस्थितींतील सुखांचीं आंदोलनें पाहून, मी सुख व दुःख यांत भेद मानीनासा झाल्यामुळें सुखी आहें. ॥७॥
7. Frequently observing the drawbacks of such things as pleasant objects, I live as I please, abandoning the pleasant and unpleasant.