Ashtavakra Geeta - Adhyay 8

अध्याय ८ :- मोक्ष

Moksa - Bondage and Freedom
Still hearing too much “I” in Janaka’s language, Ashtavakra instructs him in the subtleties of attachment and bondage.

॥ अष्टावक्र उवाच ॥

तदा बन्धो यदा चित्तं किन्चिद् वांछति शोचति ।

किंचिन् मुंचति गृण्हाति किंचिद् दृष्यति कुप्यति ॥१॥

अष्टवक्र म्हणाला
जेव्हां मन कांहीं इच्छितें, कांहीं विचार करतें, कांहीं स्वीकारतें, कांहीं टाकतें, दुःखी होतें किंवा सुखी होतें, तेव्हां बंधन निर्माण होतें. ॥१॥
Ashtavakra said:

1. Bondage is when the mind longs for something, grieves about something, rejects something, holds on to something, is pleased about something or displeased about something.

तदा मुक्तिर्यदा चित्तं न वांछति न शोचति ।

न मुंचति न गृण्हाति न हृष्यति न कुप्यति ॥२॥

जेव्हां मन कशाची इच्छा करीत नाहीं, चिंता करीत नाहीं, सोडीत नाहीं किंवा हवें हवें असें करीत नाहीं, सुखी किंवा दुःखी होत नाहीं, तेव्हां मुक्तीच असते. ॥२॥
2. Liberation is when the mind does not long for anything, grieve about anything, reject anything, or hold on to anything, and is not pleased about anything or displeased about anything.

तदा बन्धो यदा चित्तं सक्तं काश्वपि दृष्टिषु ।

तदा मोक्षो यदा चित्तमसक्तं सर्वदृष्टिषु ॥३॥

जेव्हां मन कुठल्याही दृष्टीनें विषयांत गुंततें तेव्हां बंध निर्माण होतो आणि जेव्हां मन सर्व विषयांपासून अनासक्त होतें तेव्हां मोक्ष असतो. ॥३॥
3. Bondage is when the mind is tangled in one of the senses, and liberation is when the mind is not tangled in any of the senses.

यदा नाहं तदा मोक्षो यदाहं बन्धनं तदा ।

मत्वेति हेलया किंचिन्मा गृहाण विमुंच मा ॥४॥

जेव्हां ’मी’ नसेल तेव्हां मोक्ष, जेव्हां ’मी’ असेल तेव्हां बंध; अशा मतीला जो उपलब्ध झाला---यांत स्थिरावला, त्याला मग ही इच्छा, हा स्वीकार, हा त्याग असें होत नाहीं.॥४॥
4. When there is no 'me', that is liberation, and when there is me there is bondage. Considering this earnestly, I do not hold on and do not reject.